Jednym z problemów, z jakim po przybyciu do naszego kraju spotkali się uchodźcy z Ukrainy, jest bariera językowa. Choć polski i ukraiński w pewnym zakresie są do siebie podobne, bardzo często nasza mowa nie jest dla nich zrozumiała. Dlatego warto mieć świadomość, że pomoc udzielana osobom z Ukrainy może przyjmować różną postać. Obok wsparcia materialnego, medycznego, czy psychologicznego istotną rolę dogrywa także edukowanie Ukraińców – zwłaszcza w zakresie poprawnego posługiwania się językiem polskim.
Jak zmotywować się do nauki języka polskiego?
Przesądy ludowe i zabobony towarzyszą nam od zawsze. Ze względu na swoją specyfikę jest to temat budzący wiele kontrowersji. Są ludzie, którzy odnoszą się do nich z dystansem lub całkowicie je ignorują. Z drugiej strony na pewno można znaleźć grupę osób, która w wielu sytuacjach kieruje się ich znaczeniem. Warto podkreślić, że tego typu wierzenia występują nie tylko w Polsce. Charakterystyczne dla określonej społeczności przesądy funkcjonują niemal w każdym zakątku świata. Niekiedy te zabobony bardzo różnią się od siebie, a czasem ich wymowa jest praktycznie identyczna.
Jakie polskie przesądy ludowe cieszą się największą popularnością? Czego dotyczą takie wierzenia? Co wiemy o ich genezie? Dlaczego czasem w tak dużym stopniu rządzą one ludźmi? Co sprawia, że niektóre zabobony potrafią przetrwać próbę czasu i obowiązują także w teraźniejszości, a inne są mniej znane? Czy należy w nie wierzyć? Polskie przesądy i zabobony – jak wygląda ich przyszłość? Już teraz poznaj odpowiedzi na te pytania!
Przesądy i zabobony – sprawdź definicję tych pojęć
Przesąd oraz zabobon są dwoma pojęciami, które dość często uznaje się za wyrazy bliskoznaczne, stosowane zamiennie. Zgodnie z definicją jest to bezpodstawne, mocno zakorzenione, błędne i nieuzasadnione przekonanie, zgodnie z którym konkretne wydarzenia, znaki, słowa, czy rzeczy mają tajemniczy, nadprzyrodzony wpływ na wiele aspektów ludzkiego życia. Zabobony są swego rodzaju pozostałościami po dawnych systemach wierzeń. Zatem będą to wszelkie magiczne praktyki przynoszące szczęście lub chroniące przed pechem, związane z kultem i wróżbami. W ich przypadku trudno dopatrzeć się racjonalnych podstaw, ciężko też zweryfikować ich prawdziwość, wystarczy nawet przypadek, aby zaczęto je kultywować.
Polskie przesądy ludowe (inaczej znane również jako gusła) kojarzą się ze zwierzętami, czy sytuacjami, jakie spotykają nas w codziennym życiu (matura, egzamin na studiach, ślub, podróż, śmierć członka rodziny), a także zjawiskami pogodowymi. Czasami nawet na pozór zwykły przedmiot urasta do rangi symbolu, któremu nadaje się pewne znaczenie. Istotny jest tutaj ciąg przyczynowo-skutkowy między pewnymi zdarzeniami – dane zachowanie wywołuje jakiś efekt.
Geneza istniejących w świadomości przesądów i zabobonów tkwi w ludowej tradycji, zwyczajach typowych dla danego regionu, czy kulturze folklorystycznej. Z tego typu wierzeniami można najczęściej spotkać się na terenach wiejskich, gdzie przekazuje się je z pokolenia na pokolenie. Praktyka pokazuje, że niektóre przesądy mają ogromną moc, są bardzo głęboko zakorzenione w kulturze i funkcjonują nawet obecnie, czyli w XXI wieku, kiedy to wydaje się, że prym wiedzie nowoczesność. Niekiedy ludzie, którzy wierzą w przesądy, są uznawani za zacofanych i niewykształconych.
Jakie są najpopularniejsze przesądy, co oznaczają i skąd się wzięły?
Chcesz poznać najbardziej rozpowszechnione polskie przesądy ludowe? Już teraz sprawdź, co oznaczają i skąd się wzięły te zabobony, z którymi można się najczęściej spotkać:
- liczba trzynaście – uznaje się ją za wyjątkowo niekorzystną oraz przynoszącą pecha i nieszczęście, ludzie starają się jej unikać np. nie korzystają w hotelach z pokoi o takim numerze,
- czarny kot przebiegający drogę – zwierzę to jest kojarzone z czarownicami, dlatego wróży pecha i niebezpieczeństwo,
- rozbite lustro – znany już od starożytności pogląd wskazuje, że zapowiada to siedem lat pełnych nieszczęść i niepowodzenia,
- znalezienie czterolistnej koniczyny – ze względu na to, że występuje ona dość rzadko, jej znalezienie jest czymś wyjątkowym, przynoszącym szczęście i radość; niekiedy nawet zaleca się ją zjeść albo włożyć do buta,
- rozsypanie soli – gdy przypadkowo wysypie się w domu ten produkt spożywczy z solniczki, istnieje ryzyko, że domownicy dadzą upust nagromadzonej w nich złości i dojdzie do awantury,
- odpukanie w niemalowane drewno – to działanie prewencyjne, które ma sprawić, że oddali się od siebie negatywną energię i ochroni się przed złymi mocami,
- stawianie torebki na podłodze – taka czynność sprawia, że znajdujące się w portfelu pieniądze szybciej z niego uciekają,
- przynosząca szczęście podkowa – to symbol pomyślności i pozytywnych zdarzeń, dlatego często zawiesza się końską podkowę (w pozycji przypominającej literę U) nad drzwiami wejściowymi do domu, co zapewnia wszystkim mieszkającym w nim osobom szczęście każdego dnia,
- przejście pod drabiną opartą o ścianę – nawet jeśli dokona się tego nieświadomie, może przynieść to ogromnego pecha,
- spotkanie z kominiarzem – widząc osobę wykonującą ten zawód, należy jak najszybciej dotknąć guzika przyszytego do ubrania, które w danym momencie ma się na sobie, przyniesie to szczęście, pomyślność i spełnienie najskrytszych marzeń,
- witanie lub żegnanie się przez próg – uścisk dłoni lub przytulenie się właśnie w tym miejscu nie oddziałuje dobrze na relację tych osób, ponadto niesie ryzyko przyciągnięcia do domu złych mocy z zewnątrz,
- siadanie na rogu stołu – to przesąd istotny dla wszystkich kobiet, ponieważ twierdzi się, że panna, która zajmuje takie miejsce, nie znajdzie sobie męża,
- wstawanie z łóżka lewą nogą – takie rozpoczęcie dnia nie wróży niczego dobrego, wręcz przeciwnie zapowiada, że w ciągu kolejnych godzin danej osobie będzie towarzyszył pech, a zły humor utrzyma się aż do samego wieczora,
- czerwona wstążeczka przy dziecięcym wózku – ten ochronny amulet ma zabezpieczyć malucha przed krzywymi spojrzeniami innych osób i rzuceniem na niego uroku,
- szczęśliwa moneta – znalezienie na ulicy pieniążka to dobry omen, szczególnie jeśli moneta znajduje się „orzełkiem do góry”; stanowi wtedy źródło szczęścia i zapowiedź przypływu gotówki,
- nieskracanie włosów przed maturą – wizyty u fryzjera, aby obciąć włosy, są niedozwolone od studniówki, aż do zakończenia egzaminów, inaczej doszłoby do skrócenia czyjeś wiedzy,
- swędzące ręce – co do zasady ręce swędzą zwłaszcza wtedy, gdy są nieumyte, jednak kierując się zabobonami, można wskazać, że swędząca prawa ręka zapowiada spotkanie i przywitanie się z kimś, kogo dawno się nie widziało, z kolei swędząca lewa ręka oznacza otrzymanie jakiegoś prezentu,
- wzięcie ślubu w miesiącu, w którego nazwie jest litera R – zapewni to szczęście małżonkom, dlatego tego typu uroczystości rzadziej odbywają się w maju, czy listopadzie,
- sukienka Panny Młodej – w celu zapewnienia szczęścia przy jej wyborze może pomóc przyjaciółka, siostra lub matka, przed dniem ślubu przyszła żona powinna ją zakładać jedynie do przymiarki, Pan Młody nie powinien widzieć wcześniej swojej partnerki w sukni, którą wybrała,
- łuski od karpia noszone w portfelu – ta wigilijna tradycja stanowi gwarancję dobrobytu na cały kolejny rok, jest także zabezpieczeniem przed kradzieżą pieniędzy i ma zapewnić poprawę sytuacji finansowej,
- spotkanie z zakonnicą – jest źródłem pecha, może oznaczać, że w najbliższym czasie ktoś z naszego najbliższego otoczenia ciężko zachoruje, a nawet odejdzie z tego świata.
Polskie przesądy ludowe i zabobony – czy warto w nie wierzyć? Podsumowanie
Ta lista polskich przesądów ludowych i zabobonów obowiązujących w różnych regionach naszego kraju pokazuje, że na przestrzeni lat ukształtowało się naprawdę wiele takich wierzeń. A jednocześnie warto zaznaczyć, że są to tylko wybrane przykłady. Zapewne bez większych przeszkód można by wymienić jeszcze kilka znanych, jak i tych nieco mniej popularnych wierzeń.
Jesteś przesądny? A może polskie przesądy ludowe i zabobony nie robią na Tobie żadnego wrażenia? Bez względu na to, jakiej odpowiedzi udzielisz na zadane wcześniej pytania, raczej nic nie stoi na przeszkodzie, żebyś chociażby z czystej ciekawości zapamiętał zaprezentowane powyżej informacje. Jakby na to nie patrzeć jest to w końcu element naszej kultury, o którego istnieniu warto wiedzieć.
Czy takie wierzenia w ogóle są nam potrzebne? Ludzie mają tendencję do korzystania z mechanizmów ułatwiających im zrozumienie otaczającej ich rzeczywistości. W związku z tym dla ułatwienia kierują się stereotypami, czy też opisanymi wcześniej przesądami i zabobonami. To dla nich korzystne rozwiązanie, dające poczucie bezpieczeństwa, pozwalające sprawować kontrolę nad sytuacją oraz minimalizujące lęk przed nieznanym. Warto więc z rozsądkiem podejść do tego tematu, a przesądy będą mogły niekiedy rozweselić nasze życie. Oddając się ślepo takiemu myśleniu, bardziej się sobie zaszkodzi, niż pomoże – lepiej wziąć los we własne ręce i być w pełni odpowiedzialnym za wszystkie swoje czyny.