Coraz większymi krokami zbliża się lato, czyli najcieplejsza, kojarząca się z wakacjami pora roku, co jest doskonałą okazją do świętowania. Tradycja pokazuje, że moment przesilenia letniego może być hucznie obchodzony. Ten obyczaj największą popularnością cieszył się w przeszłości wśród ludów słowiańskich, a związane z tym wydarzenie nazywano Nocą Kupały (nocą kupalną, kupalnocką, nocą sobótkową albo sobótką). Gdy to pogańskie święto przejęli chrześcijanie, w nieco zmienionej formie obchodzi się je również teraz, określając mianem Nocy Świętojańskiej.
Noc Świętojańska – co to jest?
Noc Świętojańska wywodzi się ze zwyczajów praktykowanych w cyklu rocznym przez dawnych Słowian, z biegiem czasu weszła do obrzędowości chrześcijańskiej i ma związek z letnim przesileniem słońca, czyli najdłuższym dniem w roku. Takie podejście stanowi przykład adaptacji przez kościół katolicki świąt typowych dotąd dla pogan. Co ciekawe, Noc Świętojańska obchodzona jest nie tylko w Polsce, ale też w innych państwach europejskich.
Kiedy jest Noc Świętojańska?
O ile wspomniana wcześniej Noc Kupały jest obchodzona w najkrótszą noc w roku, czyli zwykle z 21 na 22 czerwca, o tyle Noc Świętojańska przypada w wigilię dnia św. Jana Chrzciciela, a więc w noc z 23 na 24 czerwca.
Legenda o Nocy Świętojańskiej
Dawniej twierdzono, że Noc Świętojańska jest niebezpieczna, ponieważ budzą się wtedy złe moce, które pragną zawładnąć władzą nad światem, jednak ludzie starają się im w tym przeszkodzić. Kluczową rolę odgrywa tu blask bijący od ogniska, który ma za zadanie odstraszyć demony, czy czarownice oraz odpędzić zły urok.
Noc Świętojańska – zwyczaje i rytuały
Bez względu na to, jaką nazwę używa się dla tego wydarzenia, Noc Świętojańska zawsze jest kojarzona ze szczęściem i bogactwem, mitycznym nastrojem, tajemniczą atmosferą, radością, miłością, urodzajem i płodnością, oraz oddawaniem czci żywiołom wody i ognia (księżyca i słońca). Jakie rytuały, zwyczaje i obrzędy są charakterystyczne dla tego święta? Co robi się w tą szczególną noc? Podpowiadamy!
Co warto wiedzieć o obchodach Nocy Świętojańskiej?
Noc Świętojańska – zwyczaje, które są dla niej specyficzne, mają zróżnicowany charakter, jednak każdorazowo stanowią gwarancję dobrej zabawy. Ludzie najczęściej spędzają tę wyjątkową noc na świeżym powietrzu, organizując pikniki i festyny oraz gromadząc się przy paleniskach, w których palono aromatyczne zioła, ponieważ często mówi się, że jest to święto ognia. Ta celebracja to również tańce do białego rana przy dźwiękach skocznej muzyki, nie brakuje też odrobiny wróżb i magii. Obrzędem związanym z Nocą Kupały i Nocą Świętojańską jest spacer po lesie i poszukiwanie kwiatu paproci, który zakwita tylko raz w roku, a kto go znajdzie, ma zagwarantowaną pomyślność. Istniał ponadto zwyczaj zbierania ziół z magicznymi właściwościami, takich jak dziurawiec, czy bylica, które miały moc zapewniania dobrego zdrowia.
Puszczanie wianków w Noc Świętojańską
Kolejna znana tradycja to gromadzenie się w pobliżu rzeki. W takich okolicznościach przyrody panny na wydaniu puszczają na wodę wianki z zapalonymi świecami. Jeśli wianek został wyłowiony przez kawalera, wróżyło to szybkie zamążpójście, a gdy utonął lub zaplątał się w sitowiu, dziewczyna nie miała szans na znalezienie męża.
Jak zrobić wianek na Noc Świętojańską?
Warto podkreślić, że w związku z Nocą Świętojańską dziewczęta puszczają wianki, które wcześniej własnoręczne wykonały i do momentu wrzucenia ich do wody, nosiły je na głowie jako gustowną ozdobę, będącą uzupełnieniem stylizacji. Są one wielobarwne oraz pięknie pachną, ponieważ wyplata się je ze świeżych kwiatów i ziół, zerwanych na łące, w polu lub ogrodzie.
